महत्त्वाची साधने
पालकांसाठी
-
मुलांशी संवाद साधा: ऑनलाईन धोके जसे की सायबरबुलींग, ग्रुमिंग याबद्दल चर्चा करा. त्यांच्या ऑनलाईन क्रियाकलापांवर लक्ष ठेवा.
-
त्यांची गोपनीयता जपा: त्यांना सोशल मीडियावरील प्रायव्हसी सेटिंग्ज समजावून सांगा आणि मजबूत पासवर्ड वापरण्यास मदत करा.
-
संशयास्पद लिंकपासून सावध रहा: अनोळखी व्यक्तीकडून आलेल्या लिंक्स किंवा फाइल्स कधीही उघडू नका.
-
संरक्षण सॉफ्टवेअर वापरा: सर्व उपकरणांवर अँटीव्हायरस आणि पालक नियंत्रण (Parental Control) सॉफ्टवेअर वापरा.
किशोर व तरुणांसाठी
-
ऑनलाईन सुरक्षितता जपा: अनोळखी लोकांच्या फ्रेंड रिक्वेस्ट स्वीकारू नका आणि सर्व अकाउंट्सवर प्रायव्हसी सेटिंग्ज सक्रिय ठेवा.
-
व्हिडिओ कॉलमध्ये सावध रहा: लक्षात ठेवा की व्हिडिओ रेकॉर्ड होऊ शकतो. काय शेअर करता याची खबरदारी घ्या.
-
स्टॉकिंगपासून वाचवा: अॅप्सवरील लोकेशन सेवा बंद ठेवा आणि अनोळखी लोकांना वैयक्तिक माहिती देऊ नका.
-
बनावट खात्यांपासून सावध रहा: ऑनलाईन बोलणाऱ्या व्यक्तींची ओळख नेहमी पडताळा.
संस्थांसाठी
-
स्पष्ट धोरणे तयार करा: कंपनीच्या डिव्हाइस वापरासाठी आणि बेकायदेशीर सामग्री हाताळण्यासाठी HR धोरणे ठरवा.
-
तपासणी व कारवाई: एखाद्या कर्मचाऱ्याकडे अश्लील/बेकायदेशीर सामग्री आढळल्यास तात्काळ चौकशी करून कायदेशीर कारवाई करा.
-
सर्व घटना नोंदवा: बेकायदेशीर सामग्री आढळल्यास पोलीसांकडे तक्रार करा आणि पुरावा जतन करा.
-
कायद्याची जाणीव ठेवा: अश्लील सामग्रीचे प्रकाशन आणि वितरण हे IT कायदा 2000 अंतर्गत दंडनीय अपराध आहे.
